Vierde Martijn


[119r] iii | iiii
 En̄ hier volcht de vierde
 boec en̄ dese indt op ·XIX· elc clausele


 1Iacop die vā mʼtene vāt :

 Heeft mi gesēt enē bant :
Die mi heeft ōtste
20kē :
Nu eest mꝫ mi also bewāt :4 H sal mi
 costē huꝰ en̄ lāt :
Of ic saels mi wrekē : En
 es saphier noch dyamāt :
Vīdickene dꝫ sāt :8
 Alsic wade ouʼ die bekē :
Jn wachte na negenē
 cāt :
Jn tredʼ op bi sēte amāt : Al soude hi te stuc
25kē brekē :12
Die mi dꝰ loepē totʼ hāt : E toenen
 mi dē fellē tāt :
Op hen willic sprekē : Si willē
 wesē so faeliant :16
Die dꝰ makē dē parant : Alsic
 hare scip sie lekē :
Toegict dē hoghen deken :


[119r] iii | iiii
 Ende hier volcht de vierde
 boec ende dese indt op ·XIX· elc clausele


 1Iacop die van mertene vant :

 Heeft mi gesent enen brant :
Die mi heeft ontste-
20ken :
Nu eest met mi also bewant :4 Het sal mi
 costen huus ende lant :
Of ic saels mi wreken : En
 es saphier noch dyamant :
Vindickene in dat sant :8
 Alsic wade ouer die beken :
Jn wachte na negenen
 cant :
Jn treder op bi sente amant : Al soude hi te stuc-
25ken breken :12
Die mi dus loepen toter hant : Ende toenen
 mi den fellen tant :
Op hen willic spreken : Si willen
 wesen so faeliant :16
Die dus maken den parant : Alsic
 hare scip sie leken :
Toegict den hoghen deken :


[119v]
 2Constic fraye rime vīdē :20
E op ·XIX· doen īdē :
 So woudic rime makē :
E vʼdroeuē diet vʼblī
  dē :
E valsche vʼradʼs scīdē :24 Al dietschʼ spakē :
 Die ōs die wʼelt sere bīdē :
Al mꝫ haren val
5 schē sindē :
E die doecht doē lakē :28 Woude ons
 god also bewīdē :
D si hen seluē wedʼ kīdē : Die
  de archt wakē :
So woudics mi ōdʼwindē 32
 E hen hoge mere sindē :
Die edelheidē sma
  kē :
Mi deert dꝫ si te houe spīdē : Die touwe
10 noyt mīdē :36
Jn wils u nt messakē : Dit doet
 mi dicke wakē :

3Helpe iacob geselle mijn :
 Sal touwe lāge vʼlorē sij̄ :40
E hoe blijft si dꝰ
 lorē :
Wanē qam ōs dit venij̄ : H doꝫ orloge
  schij̄ :
D god wʼt vʼsworē :44 Jacop toech de cōs
15te dij̄ :
Proef daʼ na nt vʼdwij̄ : Dij̄ hʼte enegen
 toren :
H dinct selc hʼen wij̄ :48 Op die seine en̄
 op dē rij̄ :
Die iudas was geborē : Edelre hʼen
 herte pij̄ :
Na die doecht en̄ die gerij̄ :52 Du words
 daʼ toe vʼcorē :
Dits oppēbaʼ bl[ic]kēde fij̄ : Spac ia
20cob lieue mʼtij̄ :
Du vages mi te vorē56 Jc segt
 di wildijt horē :

4Doe die hʼen ierst ōtfīgen .
 Des dors scat en̄ ōme gīgē :
M harē val
 schē rade :60
E na doecht niet woudē ringē :
 Daer si nv sere aue wrīgē :
Doe vielē wi
25die scade :
Hi es meestʼ diese nv sal dwīgē :64
 Die ōs die valsche marē bingē :
Goꝫ raꝫ cōt
 ōs te spade :
Jc sie nv te houe singē : Te samē
 reiē en̄ sprīgē :68
Die goede en̄ die quade : Nv


[119v]
 2Constic fraye rime vinden :20
Ende op ·XIX· doen inden :
 So woudic rime maken :
Ende verdroeuen diet verblin-
  den :
Ende valsche verraders scinden :24 Al in dietscher spraken :
 Die ons die werelt sere binden :
Al met haren val-
5 schen sinden :
Ende die doecht doen laken :28 Woude ons
 god also bewinden :
Dat si hen seluen weder kinden : Die
  in de archeit waken :
So woudics mi onderwinden .32
 Ende hen hoge mere sinden :
Die edelheiden sma-
  ken :
Mi deert dat si te houe spinden : Die trouwe
10 noyt en minden :36
Jn wils u niet messaken : Dit doet
 mi dicke waken :

3Helpe iacob geselle mijn :
 Sal trouwe lange verloren sijn :40
Ende hoe blijft si dus ver-
 loren :
Wanen quam ons dit venijn : Het doet orloge
 in schijn :
Dat god wert versworen :44 Jacop toech de cons-
15te dijn :
Proef daer na niet en verdwijn : Dijn herte in enegen
 toren :
Het drinct selc der heren wijn :48 Op die seine ende
 op den rijn :
Die iudas was geboren : Edelre heren
 herte pijn :
Na die doecht ende die gerijn :52 Du words
 daer toe vercoren :
Dits oppenbaer bl[ic]kende fijn : Sprac ia-
20cob lieue mertijn :
Du vrages mi te voren56 Jc segt
 di wildijt horen :

4Doe die heren ierst ontfingen .
 Des dorpers scat ende omme gingen :
Met haren val-
 schen rade :60
Ende na doecht niet en wouden ringen :
 Daer si nv sere aue wringen :
Doe vielen wi in
25die scade :
Hi es meester diese nv sal dwingen :64
 Die ons die valsche maren bringen :
Goet raet comt
 ons te spade :
Jc sie nv te houe singen : Te samen
 reien ende springen :68
Die goede ende die quade : Nv


[120r] iiii
 wille hen god de wʼelt ingē : Hine cā lāger nt ge
 hīgē :
Hare boese dade :72 Werde god laꝫ ōs ver
 dingē :
Onse mesdaꝫ en̄ crīgē : V desē loesen
 sade :
Daer af cōt ongenade :76

5Iacob vriēt
5nv segt mi dā :
Enē ōnedelē raetsmā : Hoe sa
 lic diē geloeuē :
Na dꝫ ic mi bevoedē cā :80 So legꝫ
 vele vʼlies daʼan :
Sinē hʼe als te bouē : M wie
 hi es of wiene wan :
Die iegē darcht maect
 gespan :84
M hē soudemē houē : M daʼ tfenij̄ vte
10ran :
Die edelht bachte dē ban : Die moetē sij̄
 scouē :88
Vʼhuedt u hʼen desē dan : Heetti hein-
 rec ochte ian :
Scuwet valsche gelouē : Hi
 dede alse een loes tyran :92
Die ōs dit valsche
 webbe span :
D touwe mede es te clouē : E
15edelht moꝫ douē :

6Iacob mē siet nv dlant :96
 Dat edelht gaꝫ hāt :
E touwe es al vʼlorē : D
 mē wilē touwe vāt :
Daer eest nv also bewāt :100
 M wilt daʼ niemē horē :
Hine binge gelt of
 goedē pant :
Dan so es hi auenant : Siere stuc
20kē als tevorē :104
D es edelht bāt : M vītse
  watʼ noch op sāt :
Sine hebbē touwe vʼsworē :
 God die vāt edelht cant :108
Blussche ōs desē
 leedē bant :
Ochte hi sal ōs vʼsmorē : Nu helpe
 werde heylāt :
Huedt ōs vore sduuels tant :112
25E helpt ōs hʼe vercorē :
Ghi wordt ons
 geborē :

7God die alle dīc vorsiet : En sal
 u ōtfermē nt :116
Deser wʼelt uʼwʼrē : Eest dꝫ
 darcht vorwʼt tiet :
E touwe vordʼ achtʼ vliet :


[120r] iiii
 wille hen god de werelt ingen : Hine can langer niet ge-
 hingen :
Hare boese dade :72 Werde god laet ons ver-
 dingen :
Onse mesdaet ende cringen : Van desen loesen
 sade :
Daer af comt ongenade :76

5Iacob vrient
5nv segt mi dan :
Enen onnedelen raetsman : Hoe sa-
 lic dien geloeuen :
Na dat ic mi bevroeden can :80 So leget
 vele verlies daeran :
Sinen here als te bouen : Maer wie
 hi es of wiene wan :
Die iegen darcheit maect
 gespan :84
Met hem soudemen houen : Maer daer tfenijn vte
10ran :
Die edelheit brachte in den ban : Die moeten sijn ver-
 scouen :88
Verhuedt u heren in desen dan : Heetti hein-
 rec ochte ian :
Scuwet valsche gelouen : Hi
 dede alse een loes tyran :92
Die ons dit valsche
 webbe span :
Daer trouwe mede es te clouen : Ende
15edelheit moet douen :

6Iacob men siet nv in dlant :96
 Dat edelheit gaet in hant :
Ende trouwe es al verloren : Daer
 men wilen trouwe vant :
Daer eest nv also bewant :100
 Men wilt daer niemen horen :
Hine bringe gelt of
 goeden pant :
Dan so es hi auenant : Siere stuc-
20ken als tevoren :104
Dus es edelheit in bant : Men vintse
 in water noch op sant :
Sine hebben trouwe versworen :
 God die vant der edelheit cant :108
Blussche ons desen
 leeden brant :
Ochte hi sal ons versmoren : Nu helpe
 werde heylant :
Huedt ons vore sduuels tant :112
25Ende helpt ons here vercoren :
Ghi wordt om ons
 geboren :

7God die alle dinc vorsiet : En sal
 u ontfermen niet :116
Deser werelt uerwerren : Eest dat
 darcheit vorwert tiet :
Ende trouwe vorder achter vliet :


[120v]
 Voude sal ōs merren :120
Die mēschē doē cleen geniꝫ :
 Alse iudas dede die gode vʼriet :
Dies moechdi
 u wel errē :
D moꝫ dē helschē vliet :124 Ghe
 meēlec al dꝫ boese diet :
Daer die duuele
5bʼrē :
O wʼde god ōtferme v iet : D dese iāmʼ
 dꝰ gesciet :128
Twi mogedi ōs dꝰ vʼrē : Als ye-
 mē na die doget spiet :
Comē alse gers en̄
 griet :
Die duuele mꝫ harē ghʼrē :132 Die ōs
 mꝫ sōdē tʼrē :

8Mertē es een iōc of out :
10God geeft hē tweer wege gewout :
D seit
 ōs die scefture :136
Doedi wel god es u hout :
 Doedi qaet u helpt geen gout :
Ghine moꝫ
  sduuels scuere :
Weldaꝫ loēt god menechfout :140
 Doedi quaꝫ ghi hebt hebt die scout :
Dits een se-
15 cuere :
Hi es so edel noch so stout : Noch
 so vome noch so bout :144
Hine wacht deser auō
 tuere :
Aldꝰ sij̄ wi een hout : Jn een nedʼ dō
  wout :
Ondʼ felle gebuere :148 Mʼtē scemelht
 behout :
E vʼdiene dꝫ hoge sout : Te scouwe
20ne gods figuere :
Eewelec sondʼ suere :152 Mer
 tē ons seggē coronikē :

9Als gode nt willē wi
 kē :
Die erdsche ceatren : So doꝫ hi sine abolge
 strikē :156
Beide tē armē en̄ tē rikē : Dit valt
 noch tselkʼ vrē :
Wilē dede hi dit wel blikē : Hen
25 halp gescut swʼt no pikē :160
Grachte noch ho
 ge muerē :
Als hen god wilde beswikē : Wordē
 si wel sciere te likē :
Dit gaf hi hen cuerē :164 Hen
  halp dāmē no dikē :
Noch geen ouʼmoedech pi
 kē


[120v]
 Vroude sal ons merren :120
Die menschen doen om cleen geniet :
 Alse iudas dede die gode verriet :
Dies moechdi
 u wel erren :
Dus moet in den helschen vliet :124 Ghe-
 meenlec al dat boese diet :
Daer die duuele
5berren :
O werde god ontferme v iet : Dat dese iammer
 dus gesciet :128
Twi mogedi ons dus verren : Als ye-
 men na die doget spiet :
Comen alse gers ende
 griet :
Die duuele met haren gherren :132 Die ons
 met sonden terren :

8Merten es een ionc of out :
10God geeft hem tweer wege gewout :
Dat seit
 ons die screfture :136
Doedi wel god es u hout :
 Doedi quaet u en helpt geen gout :
Ghine moet in
  sduuels scuere :
Weldaet loent god menechfout :140
 Doedi quaet ghi hebt hebt die scout :
Dits een se-
15ker cuere :
Hi en es so edel noch so stout : Noch
 so vrome noch so bout :144
Hine wacht deser auon-
 tuere :
Aldus sijn wi in een hout : Jn een neder don-
 ker wout :
Onder felle gebuere :148 Merten scemelheit
 behout :
Ende verdiene dat hoge sout : Te scouwe
20ne gods figuere :
Eewelec sonder suere :152 Mer-
 ten ons seggen coroniken :

9Als gode niet en willen wi
 ken :
Die erdsche creaturen : So doet hi sine abolge
 striken :156
Beide ten armen ende ten riken : Dit valt
 noch tselker vren :
Wilen dede hi dit wel bliken : Hen
25en halp gescut swert no piken :160
Grachte noch ho-
 ge mueren :
Als hen god wilde beswiken : Worden
 si wel sciere te liken :
Dit gaf hi hen ter cueren :164 Hen
  en halp dammen no diken :
Noch geen ouermoedech pri-
 ken :


[121r] iiii
 God deedt al vʼvuerē :
Onse wesē mach wel diē ge
 likē :168
D wi ōs leuē dꝰ beslikē : Jc vruchte god sal
 puerē :
Die wʼelt tōsē suerē :

10Iacob vriēt ghi
 segt waʼ :172
Ōs seit die sceftre claʼ : Hoe god hemel
5rike :
Sij̄ abolge keʼde opēbaʼ : Op luciferre die
  al daer :176
Woude wesē sij̄ gelike : E ingele me
  nech paer :
Die ouʼmoꝫ tockē naer : D rout hen
  ewelike :180
Dies wp hise dē eeuschē vaʼ : Jn der
  leidʼ pinē swaʼ :
Bīnē hellē dike : Ouʼmoꝫ was
10 hen caʼ :184
God liet van hen daʼ bouē nt een haʼ :
 Hine warpse dē slike :
Riese dōme hʼte spaer :
 Ouʼmoꝫ es gode ōmaʼ :188
Helpt god dꝫ ic di wike :
 So dꝫ mij̄ weldaꝫ blike :

11Aldꝰ maecte ouʼmoꝫ :
 D quadē alre ierstē woꝫ :192
Also wijt vīdē bescre
15uē :
Diēne āterē sij̄ ōvoet : Hen naket die hel
 sche stoet :
D rouwe es becleuē :196 Wāt hi me-
 negē pine doꝫ :
Die sine wʼpt hi ōdʼ voꝫ : Hine
 can nt ādʼs geuē :
Die hē dienē geeft hi spoet :200
 Te comene die helsche gloꝫ :
D si altoes sne-
20uē :
Scemelht gi sijt goꝫ : Die u dienē hebbē dē
 hoed :204
Jn deewelike leuen : Helpt god dor u heile-
 ge bloꝫ :
Huedt ōs vore sduuels boed : D wi
 wʼdē vʼheuē :208
D dīgele selē beuē :

12O maria
 weerde maget :
Vol gen en̄ ōvʼsaget : Ghena
25de ceatren :212
D u sone ōme wʼt geiaget : E gebō
 dē en̄ gelaget :
Jn ere bittʼe vrē : Hort vouwe wat
 mē u saget :216
Ghenadecht es u bedaget : Sonder
 enech muerē :
Dit wetti wel ōgevaget : D gi


[121r] iiii
 God deedt al vervueren :
Onse wesen mach wel dien ge-
 liken :168
Dat wi ons leuen dus besliken : Jc vruchte god sal
 pueren :
Die werelt tonsen sueren :

10Iacob vrient ghi
 segt waer :172
Ons seit die screfture claer : Hoe god in hemel
5rike :
Sijn abolge keerde openbaer : Op luciferre die
  al daer :176
Woude wesen sijn gelike : Ende der ingele me-
  nech paer :
Die ouermoet trocken naer : Dat rout hen
  ewelike :180
Dies warp hise in den eeuschen vaer : Jn der
  leider pinen swaer :
Binnen der hellen dike : Ouermoet was
10in hen caer :184
God en liet van hen daer bouen niet een haer :
 Hine warpse in den slike :
Riese domme herte spaer :
 Ouermoet es gode onmaer :188
Helpt god dat ic di wike :
 So dat mijn weldaet blike :

11Aldus maecte ouermoet :
 Den quaden alre iersten woet :192
Also wijt vinden bescre-
15uen :
Dienne anteren sijn onvroet : Hen naket die hel-
 sche stoet :
Daer rouwe in es becleuen :196 Want hi me-
 negen pine doet :
Die sine werpt hi onder voet : Hine
 can niet anders geuen :
Die hem dienen geeft hi spoet :200
 Te comene in die helsche gloet :
Daer si altoes in sne-
20uen :
Scemelheit gi sijt goet : Die u dienen hebben den
 hoed :204
Jn deewelike leuen : Helpt god dor u heile-
 ge bloet :
Huedt ons vore sduuels broed : Dat wi
 werden verheuen :208
Daer dingele selen beuen :

12O maria
 weerde maget :
Vol gratien ende onversaget : Ghena-
25de der creaturen :212
Daer u sone omme wert geiaget : Ende gebon-
 den ende gelaget :
Jn ere bittere vren : Hort vrouwe wat
 men u saget :216
Ghenadecheit es in u bedaget : Sonder
 enech mueren :
Dit wetti wel ongevraget : Dat gi


[121v]
 des sōdʼs soene daget :220 Hoe mochte wi els gedu
 rē :
Vouwe wie dꝫ u gewaget : Sine sonden
 en̄ claget :
Daʼaf moettine puerē :224 Nu es
 die wʼelt sere geplaget :
Mettē sōdē en̄ vʼtra
5get :
Helpt vouwe dinē gebuerē : Jn deeusche
 rike cuerē :228

13Berecht mi lieue iacop : S
  enegē loesē scop :
Dies ic di sal vagē : Twi
 sij̄ die hʼen also een dop :232
Wādelbaʼ en̄ walop :
 Wiē magic dit clagē :
Si makē scoene harē
10top :
E si sij̄ ydel als een rop :236 Wiē mach dit
 behagē :
Si dagē wel harē crop : Tfenijn
 meʼre dan ·i· cnop :
Dit sij̄ geen sagē :240 Dies
 moetē si thelsche slop :
Jn leedʼ duuele stop :
 D sal hen wee bedagen :
Wi sij̄ gevallē helpt
15ōs op :244
God die dē weerdē iob : Ganset vā sinē
 plagē :
Sone mach ōs niemē iagē :

14Mertē
 vriēt hets al vʼlorē :248
Riddʼscap heeft hē vʼswo-
 rē :
E vʼloechēt sij̄ touwe : Dies niemen en
 plach te voren :
Noch salmēt vele swaʼre ho
20ren :252
Dies daecht mij̄ herte rouwe : Jn kīnē
 nt so wel geborē :
Hine laꝫ dē dorper gaē tsiʼe
 orē :
Mi es leet dꝫ ict aenscouwe :256 Die doecht
 houwet dors mꝫ sporē :
E heeft de vlocht
 vʼcorē :
M maect op hare die mouwe :
25Waerht sayt nv hare corē :260
D wt wast wel
 menech dorē :
D es ōs te nouwe : Weerde
 god dit moeti scorē :
Jc vrochte die domp sal
 ōs vʼsmorē :264
Helpt marie vouwe : Jn desē nede
 rē houwe :


[121v]
 des sonders soene draget :220 Hoe mochte wi els gedu-
 ren :
Vrouwe wie dat u gewaget : Sine sonden
 ende claget :
Daeraf moettine pueren :224 Nu es
 die werelt sere geplaget :
Metten sonden ende vertra-
5get :
Helpt vrouwe dinen gebueren : Jn deeusche
 rike cueren :228

13Berecht mi lieue iacop : Son-
 der enegen loesen scop :
Dies ic di sal vragen : Twi
 sijn die heren also een dop :232
Wandelbaer ende in walop :
 Wien magic dit clagen :
Si maken scoene haren
10top :
Ende si sijn ydel als een rop :236 Wien mach dit
 behagen :
Si dragen wel in haren crop : Tfenijn
 meerre dan ·i· cnop :
Dit en sijn geen sagen :240 Dies
 moeten si in thelsche slop :
Jn der leeder duuele strop :
 Dat sal hen wee bedagen :
Wi sijn gevallen helpt
15ons op :244
God die den weerden iob : Ganset van sinen
 plagen :
Sone mach ons niemen iagen :

14Merten
 vrient hets al verloren :248
Ridderscap heeft hem verswo-
 ren :
Ende verloechent sijn trouwe : Dies niemen en
 plach te voren :
Noch salment vele swaerre ho-
20ren :252
Dies draecht mijn herte rouwe : Jn kinnen
 niet so wel geboren :
Hine laet den dorper gaen tsiere
 oren :
Mi es leet dat ict aenscouwe :256 Die doecht
 houwet dors met sporen :
Ende heeft de vlocht
 vercoren :
Men maect op hare die mouwe :
25Waerheit sayt nv hare coren :260
Daer wt wast wel
 menech doren :
Dat es ons te nouwe : Weerde
 god dit moeti scoren :
Jc vrochte die domp sal
 ons versmoren :264
Helpt marie vrouwe : Jn desen nede-
 ren houwe :


[122r] iiii
 15Helpe ouʼ die valsche tekē :
D hʼen mettē mō
 de spekē :268
Dies si nt minen : E touwe en̄ lettʼen
 brekē :
Weerde god dit seldi wekē : M alte g-
 ter pinē :272
Ghi hebt die stʼre doē ōtsteken :
5Die ōs wijst een swaʼ gebrekē :
Jc vruchte
 vā veninē :
D wi die doecht ie besweken :276
 Mach ōs rouwē alle wekē :
God hi doedt ōs
 scinē :
Wi seilē valscher beken : Onse
 scep canc siē wi lekē :280
Duwe mettē minē :
10Mesdoē heeft ōs gestekē :
D ōse hʼte es ge
 rekē :
Jn sōdē diese trahinē :284 Wee hen diese
 gerinē :

16Iacop vriēt ic moꝫ u vraghē :
 V hogē dīgē en̄ clagē :
Seldi mi berechtē :288
 Dese conīge leggē gote lagē :
Deen wilt dē
15āderē vʼiagē :
Segt selē si vechtē : D sal dē
 genē nt behagē :292
Die dē fij̄ vā houe dragen :
 E edelht vercechtē :
Dit sij̄ negene sagen :
 D moetē si die swʼde dragē :296
E kniue met
 tē hechtē :
En helpt geen sculē hagen :
20Jc vuchte hꝫ wʼt al verslagē :
God wilt berech
 tē :300
God hʼe nv moetti ōs vʼdagē : Beide vā scā-
 dē en̄ vā plagē :
E ane u hʼe hechtē : M dinē
 lieuē cnechtē :304

17Wat helpt mʼtē dꝫ gi vaecht :
 War god die wʼelt plaecht :
D heeft mi geē
25wōdʼ :
Die hʼen hebbē so lāge gedaecht :308 Dat wi
 vā akʼs sij̄ geiaecht :
Kerstēheit geet ōder :
 De heilege kʼke es vʼsaecht :
W es hi diēt wel
 behaecht :312
Ōs wesē . dats besōdʼ : Mi deʼt dꝫ edel-
 heit cnaecht :


[122r] iiii
 15Helpe ouer die valsche treken :
Dat heren metten mon-
 de spreken :268
Dies si niet en minen : Ende trouwe ende letteren
 breken :
Weerde god dit seldi wreken : Met alte gro-
 ter pinen :272
Ghi hebt die sterre doen ontsteken :
5Die ons wijst een swaer gebreken :
Jc vruchte
 van veninen :
Dat wi die doecht ie besweken :276
 Mach ons rouwen alle weken :
God hi doedt ons
 scinen :
Wi seilen in der valscher beken : Onse
 scep cranc sien wi leken :280
Duwe metten minen :
10Mesdoen heeft ons gesteken :
Dat onse herte es ge-
 reken :
Jn sonden diese trahinen :284 Wee hen diese
 gerinen :

16Iacop vrient ic moet u vraghen :
 Van hogen dingen ende clagen :
Seldi mi berechten :288
 Dese coninge leggen grote lagen :
Deen wilt den
15anderen veriagen :
Segt selen si vechten : Dan sal den
 genen niet behagen :292
Die den fijn van houe dragen :
 Ende edelheit vercrechten :
Dit en sijn negene sagen :
 Dan moeten si die swerde dragen :296
Ende kniue met-
 ten hechten :
En helpt geen sculen in der hagen :
20Jc vruchte het wert al verslagen :
God en wilt berech-
 ten :300
God here nv moetti ons verdragen : Beide van scan-
 den ende van plagen :
Ende ane u here hechten : Met dinen
 lieuen cnechten :304

17Wat helpt merten dat gi vraecht :
 War om god die werelt plaecht :
Dan heeft mi geen
25wonder :
Die heren hebben so lange gedaecht :308 Dat wi
 van akers sijn geiaecht :
Kerstenheit geet onder :
 De heilege kerke es versaecht :
Waer es hi dient wel
 behaecht :312
Ons wesen . dats besonder : Mi deert dat edel-
 heit cnaecht :


[122v]
 Des dors cāt en̄ vʼdaecht :
Jc vruchte dē euschē
 dōdʼ :316
Riddʼscap es nu vertraecht : Dorht es bat
 gemaecht :
E gaꝫ op dē helschē vonder : O m
  weerde maecht :320
Hoe es edelheit dꝰ af gevaecht :
5Archt es naem condʼ :
Dies benic voudē sonder :


 18Hierōme mʼtē es begōnē :324
D wi geweten
 nt cōnē :
Hoe die dīc sal indē : Die soene es
 dē paeus ōtrōnē :
Dorloge es also gespōnē :328
 Hine caens hē nt bewīdē :
Ende sij̄ clerke leeke
10noch nōnē :
Sine mogē hen wel goets ōnē : Die
 ōs die soene vīdē :332
Sīt parijs en̄ lōnē : Dit swa
 re orloge helpē tōnē :
E harē scat ōtbindē :
 Die al daʼ wʼdē uʼwōnē :336
Selē doefht helpē bon-
 nē :
Die noyt de wise mīdē : Hine leeft nt
15ōdʼ sōnē :
Hine moge dē genē wācōnē :340 Die
 dꝰ die wʼelt scindē :
E edelheit verblinden :


 19Iherusalem en̄ calephas :
E akʼs dꝫ gewō
 nē was :344
E suers die goede stede : En es frā
 soys bihemʼe noch sas :
Die daʼ heeft eens hōts
20gebas :
Die houdt kʼstēnē sede :348 Nu maectm̄
  heidenē tas :
D maria selue genas : Ton
 ser salechede :
Die wʼelt es boesschʼ dā glas :352 Die
 touwe soect hi vīt gedwas :
Dit es al waerhe
  de :
Takʼs seker sijt das : Sloech mē die kʼs
25tene dore hare vas :356
D was iāmʼhede : Wi
 sondē segel en̄ was :
M nt ledē wi dē pas :
 Wat mē ōs mesdede :360
Wine woudē daʼ nt
 mede :

20Nu soe bliket die waerhede :


[122v]
 Des dorpers cant ende verdraecht :
Jc vruchte den euschen
 donder :316
Ridderscap es nu vertraecht : Dorperheit es bat
 gemaecht :
Ende gaet op den helschen vonder : O maria
  weerde maecht :320
Hoe es edelheit dus af gevaecht :
5Archeit es naem conder :
Dies benic vrouden sonder :


 18Hieromme merten es begonnen :324
Dat wi geweten
 niet en connen :
Hoe die dinc sal inden : Die soene es
 den paeus ontronnen :
Dorloge es also gesponnen :328
 Hine caens hem niet bewinden :
Ende sijn clerke leeke
10noch nonnen :
Sine mogen hen wel goets onnen : Die
 ons die soene vinden :332
Sint parijs ende lonnen : Dit swa-
 re orloge helpen tonnen :
Ende haren scat ontbinden :
 Die al daer werden uerwonnen :336
Selen droefheit helpen bon-
 nen :
Die noyt de wise en minden : Hine leeft niet
15onder der sonnen :
Hine moge den genen wanconnen :340 Die
 dus die werelt scinden :
Ende edelheit verblinden :


 19Iherusalem ende calephas :
Ende akers dat gewon-
 nen was :344
Ende suers die goede stede : En es fran-
 soys bihemere noch sas :
Die daer heeft eens honts
20gebas :
Die houdt kerstennen sede :348 Nu maectmen
 der heidenen tas :
Daer maria selue genas : Ton-
 ser salechede :
Die werelt es broesscher dan glas :352 Die
 trouwe soect hi vint gedwas :
Dit es al waerhe-
  de :
Takers seker sijt das : Sloech men die kers-
25tene dore hare vas :356
Dat was iammerhede : Wi
 sonden segel ende was :
Maer niet en leden wi den pas :
 Wat men ons mesdede :360
Wine wouden daer niet
 mede :

20Nu soe bliket die waerhede :


[123r] iiii
 Die huge capet dē hʼtoge dede :
Die hʼe was vā lot
 rike :364
E vā vankerike mede : Te louwē vīc
 hine die stede :
Herde valschelike : Bīnē ghe
  rechtē vrien vrede :368
Dies moꝫ hi hebbē den rede :
5D scoerde hi ōse coronike :
Dīgelsche conīc lach
  gebede :
Jegē die heidene butē gelede :372 M dede
 hē die gelike :
Dese conīc heeft tē derdē lede :
 Siere nichtē dꝫ es ōsede :
Jc wille dꝫ hꝫ blike :376
 Wat ic heye ochte smede :
Hoe na dꝫ ic waʼht
10trede :
H valt al dē slike : V dē hoegen dyke :380


 21Iacob woudict al vʼtellē :
Jn soude cōnē nt gespel
  lē :
Die mesdaꝫ vā dē hʼen : Die darcht sʼe swellen :384
 Sij soudē u wel see quellē :
E mi woudicse werē :
 Mi dūct dꝫ alle hʼtē vellē :
Edelht en̄ aue pellē :388 E
15 volgē nt eren :
Si volgē al valschʼ bellē : D
  rechtē wech leider hellē :
Jn dꝫ lāge beseren :392
 D die duuele hen snellē :
E die sielē swarlec
 scellē :
E mꝫ hen doen reerē : M ludʼ stēmē en̄
 mꝫ rebellē :396
Critē die sielē na mij̄ tellē : Alsoe
20ōs die wise lerē :
So mogē wi ōs wel uʼveren :


 22Roeme heuet sere mesdaē :400
Al seggic roeme
 wildijt vʼstaē :
Jc saelt u wel ōtbīdē : Jc meene
 dē paeus sondʼ waē :
E die dē houe ane gaen :404
 E alle doecht vʼblindē :
Hier mꝫ es dordene bevaē :
25Dats kʼstēhede een wederstaē :
D wi wel ōdʼvī
 dē :408
D es vankerike wel saē : Jn dē pas sʼe bestaen :
 Gherechtecht gaꝫ tindē :
Eest generael eest gar
  diaen :412
Eest cōmēdoer bi sēte germaen : Het


[123r] iiii
 Die huge capet den hertoge dede :
Die here was van lot-
 rike :364
Ende van vrankerike mede : Te louwen vinc
 hine in die stede :
Herde valschelike : Binnen ghe-
  rechten vrien vrede :368
Dies moet hi hebben den rede :
5Daer scoerde hi onse coronike :
Dingelsche coninc lach
 in gebede :
Jegen die heidene buten gelede :372 Men dede
 hem die gelike :
Dese coninc heeft ten derden lede :
 Siere nichten dat es onsede :
Jc wille dat het blike :376
 Wat ic heye ochte smede :
Hoe na dat ic der waerheit
10trede :
Het valt al in den slike : Van den hoegen dyke :380


 21Iacob woudict al vertellen :
Jn soude connen niet gespel-
  len :
Die mesdaet van den heren : Die in darcheit sere swellen :384
 Si souden u wel sere quellen :
Ende mi woudicse weren :
 Mi dunct dat alle herten vellen :
Edelheit ende aue pellen :388 Ende
15en volgen niet der eren :
Si volgen al der valscher bellen : Den
  rechten wech ter leider hellen :
Jn dat lange beseren :392
 Daer die duuele hen snellen :
Ende die sielen swarlec
 scellen :
Ende met hen doen reeren : Met luder stemmen ende
 met rebellen :396
Criten die sielen na mijn tellen : Alsoe
20ons die wise leren :
So mogen wi ons wel uerveren :


 22Roeme heuet sere mesdaen :400
Al seggic roeme
 wildijt verstaen :
Jc saelt u wel ontbinden : Jc meene
 den paeus sonder waen :
Ende die den houe ane gaen :404
 Ende alle doecht verblinden :
Hier met es dordene bevaen :
25Dats kerstenhede een wederstaen :
Dat wi wel ondervin-
 den :408
Dus es vrankerike wel saen : Jn den pas sere bestaen :
 Gherechtecheit gaet tinden :
Eest generael eest gar-
  diaen :412
Eest commendoer bi sente germaen : Het


[123v]
 wilt al rijcht prīdē : Wi lietē kʼstēht vʼslaē : Wine
 woudē ons nt reene dwaen :416
M hen die go
 de mīdē :
E dē duuel scīdē :

23Nu hebbic roe
 me en̄ vankerike
Ende die ordenē des gelike :420
5Een deel wel vʼspokē :
Ōdanc hebbe ādʼen wike :
 Jngelāt heeft sij̄ coronike :
Sōwile seʼ te bro
 ken :424
Alsic almaniē dor strike : Vīdic hʼde iā
  mʼlike :
Vele swaʼre cokē : Wat hulpet ic wil
 le dꝫ blike :428
Onse wesē leit dē slike : D wilē woē
10de op rokē :
Onse ouʼmoꝫ ōse gepike : Ont
 valt ōs vādē hogē dike :432
Ōdꝫ wi gods nt
  rokē :
Maria maget suuʼlike : Bidt gode
 dꝫ hi ōs nt beswike :
Jc vruchte sere dꝫ stokē 436
 Daer die duuele cokē :

24Waerht mʼtē ghi
15vʼsīt :
D dors hʼte lettel kīt : Al hort sijt vo
  rē spekē :440
Die sonde maect dē mēsche blīt : D
 hi de doecht nt een twīt :
Aen hē cā gereken :
 God ōse hʼe heeft dicke gescīt :444
De wʼelt en̄
 hare ane gesīt :
Loen vā harē tekē : Wie es
20 die ōs tgarē spīt :
Wijf mā en̄ kīt :448 Es al
 eens ōtstekē :
O see en̄ hiʼ ōtrīt : Heeft ge
 weest en̄ begīt :
V wekē te wekē :452 Had
 dē wi gode te tide gemīt :
Sone vchtē wi nt
 dē swarē sint :
Nu vchtic tgebrekē : Vʼbol
25gē es de deken :456

25Mʼtē gi sijt hʼde bout : Wa
 rē wi beide aldꝰ stout :
H soude ōs seʼ scadē :
 En es niemē iōc noch out :460
Wi geuē hē
  die scout :
V sinē mesdadē : Mʼtē ochtu dich


[123v]
 wilt al rijcheit prinden : Wi lieten kerstenheit verslaen : Wine
 wouden ons niet reene dwaen :416
Met hen die go-
 de minden :
Ende den duuel scinden :

23Nu hebbic roe-
 me ende vrankerike :
Ende die ordenen des gelike :420
5Een deel wel versproken :
Ondanc hebbe anderen wike :
 Jngelant heeft sijn coronike :
Somwile seer te bro-
 ken :424
Alsic almanien dor strike : Vindic herde iam-
  merlike :
Vele swaerre croken : Wat hulpet ic wil-
 le dat blike :428
Onse wesen leit in den slike : Dat wilen woen-
10de op roken :
Onse ouermoet onse geprike : Ont-
 valt ons vanden hogen dike :432
Omdat wi gods niet en
  roken :
Maria maget suuerlike : Bidt gode
 dat hi ons niet en beswike :
Jc vruchte sere dat stoken :436
 Daer die duuele coken :

24Waerheit merten ghi
15versint :
Dat dorpers herte lettel kint : Al hort sijt vo-
  ren spreken :440
Die sonde maect den mensche blint : Dat
 hi de doecht niet een twint :
Aen hem en can gereken :
 God onse here heeft dicke gescint :444
De werelt ende
 hare ane gesint :
Loen van haren treken : Wie es
20 die ons tgaren spint :
Wijf man ende kint :448 Es al
 eens ontsteken :
Ouer see ende hier omtrint : Heeft ge-
 weest ende begint :
Van weken te weken :452 Had-
 den wi gode te tide gemint :
Sone vruchten wi niet
 den swaren sint :
Nu vruchtic tgebreken : Verbol-
25gen es de deken :456

25Merten gi sijt herde bout : Wa-
 ren wi beide aldus stout :
Het soude ons seer scaden :
 En es niemen ionc noch out :460
Wi en geuen hem
  die scout :
Van sinen mesdaden : Merten ochtu dich-


[124r] iiii
 tē wout : Laꝫ dij̄ rimē menechfout :464 Dij̄ sin es vʼ-
 ladē :
Du sijs dꝫ nedʼ hout : D dij̄ hʼte maket
 cout :
Quade crude sadē :468 Beter es sin dā gout :
  Vʼhuede di seluē mꝫ gewout :
E mꝫ gods ge-
5nadē :
Doꝫ di seluē dbehout :472 Mīne vore dat
 watʼ smout :
Es dij̄ hʼte vʼbradē : Wat selē di de
 cadē :

26Iacob die bi rade doꝫ :476 D hi doꝫ es hē goꝫ :
 Mi mach geen dichtē derē :
Jc ben dies seker
 en̄ voet :
D ic al mij̄ leuē dichtē moꝫ :480 E meest
10op die hʼen :
God moeter mi toe geuē spoꝫ : Dor
 sinē lieuē oetmoꝫ :
Sōdʼ wedʼkerē :484 Hebbic
  sij̄ gre mettʼ vloꝫ :
Al liggic hiʼ ondʼ voꝫ : Hi sal mi
 gīdʼ erē :
Alse dꝫ vuele valsche bloꝫ :488 Liggē sal
  die gloꝫ :
Jn dꝫ lāge beseerē : Helpt god u be
15hoed :
Settic minē sin en̄ minē moꝫ :492 E helpt
 mi hʼe lerē :
Mij̄ scip tē bestē kerē :

27Ay mi ia
 cop lieue mīne :
V aldē hʼen die ic kīne :496 Ma
 gic mi wel beclagē :
Sōdʼ vā enē daʼ es īne : Ge
 rechte trouwe na minē sīne :
Dies dar ic wel
20gewagē :500
Beide tē īde en̄ tē begīne : Maria ma
 get conīgīne :
Nu moettine vʼdagē : Hi es mij̄
 hʼe tē gewīne :504
W ic ride ochte rīne : God late-
 ne hē behagē :
Hi es hʼe ouʼ die sīne : Sine macht
  es nt dīne :508
Jc segt v sōdʼ vagē : Sij̄ vadʼ was
25erē wīne :
Sij̄ doot doꝫ mi dꝫ ic spīne : Seelans
  rouwe wagē :512
Jn hebbe nt dant clagē :

28Mertē
 vriēt wie es die mā :
D gi thʼte so legt an :
 Eest u lātshʼe :516
Eest die fiere hʼtoge iā : God vʼde


[124r] iiii
 ten wout : Laet dijn rimen menechfout :464 Dijn sin es ver-
 laden :
Du sijs in dat neder hout : Dat dijn herte maket
 cout :
Quade crude saden :468 Beter es sin dan gout :
  Verhuede di seluen met gewout :
Ende met gods ge-
5naden :
Doet di seluen in dbehout :472 Minne vore dat
 water smout :
Es dijn herte verbraden : Wat selen di de
 caden :

26Iacob die bi rade doet :476 Dat hi doet es hem goet :
 Mi en mach geen dichten deren :
Jc ben dies seker
 ende vroet :
Dat ic al mijn leuen dichten moet :480 Ende meest
10op die heren :
God moeter mi toe geuen spoet : Dor
 sinen lieuen oetmoet :
Sonder wederkeren :484 Hebbic
  sijn gracie metter vloet :
Al liggic hier onder voet : Hi sal mi
 ginder eren :
Alse dat vuele valsche bloet :488 Liggen sal
 in die gloet :
Jn dat lange beseeren : Helpt god in u be-
15hoed :
Settic minen sin ende minen moet :492 Ende helpt
 mi here leren :
Mijn scip ten besten keren :

27Ay mi ia-
 cop lieue minne :
Van alden heren die ic kinne :496 Ma-
 gic mi wel beclagen :
Sonder van enen daer es inne : Ge-
 rechte trouwe na minen sinne :
Dies dar ic wel
20gewagen :500
Beide ten inde ende ten beginne : Maria ma-
 get coninginne :
Nu moettine verdragen : Hi es mijn
 here ten gewinne :504
Waer ic ride ochte rinne : God late-
 ne hem behagen :
Hi es here ouer die sinne : Sine macht
 en es niet dinne :508
Jc segt v sonder vragen : Sijn vader was der
25eren winne :
Sijn doot doet mi dat ic spinne : Seelans
  rouwe wagen :512
Jn hebbe niet dant clagen :

28Merten
 vrient wie es die man :
Daer gi therte so legt an :
 Eest u lantshere :516
Eest die fiere hertoge ian : God verde


[124v]
 hē dē euschē ban : E moꝫ hē geuē ere : Jacob
 iaet ic segt u dan :520
Wat mij̄ hʼte ye ōme ran :
 Jc wille dꝫ ane hē mere :
God late hē makē
 selc gespan :
D hi wīnē moꝫ dē dan :524 E hi hē
5nt besere :
Dien huge capet tōrechte wā :
 Doe hi dꝫ vlaemsche orloge span :
Alsoe ic boe
 kē lere :528
Jc segt u hʼen also ict can : D ic hem
  geens goets an :
Ondanc hebbe ōs dere : Nu
  ochte tē wedʼkere :532

29Mertē vriēt hoe mach
10dit sij̄ :
Te roeme ducht mē sʼe tfenij̄ : Dan es
 nt hier te lāde :
Jacob lieue geselle mij̄ :536 Tusschē
  de seine en̄ dē rijn :
Heeft mēs goede gewande :
 Leider dats wel anschij̄ :
Jn walsch dietsch en̄
 latij̄ :540
Soe ees vol die hande : Hoe meendi dit
15lieue mʼtij̄ :
Meendi dā vʼraders fij̄ : E mēschē
 dore die scāde :544
Jacob swijch en̄ nt pij̄ : Ō selke dīc
 nt gerij̄ :
Hueddi vore hʼen bande : Jacob hout
 dꝫ leuē dij̄ :548
En wʼre nt herē twij̄ : Hueddi vore
 die tāde :
Butē hʼen bande :

30Mertē waʼōme
20 doedi dꝫ :552
Ghi sijt dē hʼen hʼde gehat : V harē mes-
 dadē :
Beide op dlāt en̄ de stat : Es de gemeente
 hʼde lat :556
Van doechdē ōuʼladē : Jacob vriēt wat
 segdi wat :
Die hʼen makē ōs tgewat : Jn vo-
  mē en̄ scadē :560
Ons geleecht nt een blat : Aen
25die gemeēte al heefse scat :
Si doꝫ hare ver
 smadē :
Ghemeēte dan es m een vat :564 Daerm̄
 vte et en̄ at :
Goede spise en̄ cadē : De hʼen sit
 tē op dꝫ rat :
Die gemeēte volcht dē pat :568 Siet
 si die hʼen baden :
Si willen mede waden :–


[124v]
 hem den euschen ban : Ende moet hem geuen ere : Jacob
 iaet ic segt u dan :520
Wat mijn herte ye omme ran :
 Jc wille dat ane hem mere :
God late hem maken
 selc gespan :
Dat hi winnen moet den dan :524 Ende hi hem
5niet en besere :
Dien huge capet tonrechte wan :
 Doe hi dat vlaemsche orloge span :
Alsoe ic in boe-
 ken lere :528
Jc segt u heren also ict can : Dat ic hem
  geens goets en an :
Ondanc hebbe ons dere : Nu
  ochte ten wederkere :532

29Merten vrient hoe mach
10dit sijn :
Te roeme ducht men sere tfenijn : Dan es
 niet hier te lande :
Jacob lieue geselle mijn :536 Tusschen
  de seine ende den rijn :
Heeft mens goede gewande :
 Leider dats wel anschijn :
Jn walsch in dietsch ende in
 latijn :540
Soe ees vol die hande : Hoe meendi dit
15lieue mertijn :
Meendi dan verraders sijn : Ende menschen
 dore die scande :544
Jacob swijch ende niet en pijn : Om selke dinc
 niet en gerijn :
Hueddi vore heren brande : Jacob hout
 dat leuen dijn :548
En werre niet der heren twijn : Hueddi vore
 die tande :
Buten der heren bande :

30Merten waeromme
20 doedi dat :552
Ghi sijt den heren herde gehat : Van haren mes-
 daden :
Beide op dlant ende in de stat : Es de gemeente
 herde lat :556
Van doechden onuerladen : Jacob vrient wat
 segdi wat :
Die heren maken ons tgewat : Jn vro-
  men ende in scaden :560
Ons en geleecht niet een blat : Aen
25die gemeente al heefse scat :
Si doet hare ver-
 smaden :
Ghemeente dan es maer een vat :564 Daermen
 vte et ende at :
Goede spise ende caden : De heren sit-
 ten op dat rat :
Die gemeente volcht den pat :568 Siet
 si die heren baden :
Si willen mede waden :–


[125r] iiii
 31Mertē wilē so waest goꝫ :
D mē nu bi wil
  le doꝫ :572
Dedemē al bi loye : Dies benic seker
  en̄ vroet :
Doe was trouwe en̄ oetmoet : D
  ic noch bi vervroye :576
Nu cōt veele en̄ hare
5 broet :
M eenre hʼder go stoet : Ondanc
  hebse stroye :
Men wrijft saechte harē voet :580
 M brīgt hare iegē mettʼ spoet :
V coʼne
  en̄ vā hoye :
Die ons makē dese vloet : Ende
  veelē doen selc gemoet :584
Benemē die tornoye :
10E vʼerren gode sij̄ bloꝫ :
E strikē de hel
  sche gloet :
Jc segt u wel ghi moye :588 Ghi moꝫ
  sduuels coye :

32Iacob nv berecht mi dies
 Du heefs des sins goedē kies :
Berecht mi
 na dꝫ loy :592
Welc was eer nv besies : Liechstu
15mi soe bestu ries :
Riddʼe ochte tornoy : Mʼ
  tē vriēt wies vaechstu wies :596
Tornoy was
 eer daʼ vte wies :
Sekʼlike dꝫ oey : D seggic
 di bi sēte ādries :
Daer darcheit bi nā groꝫ
 verlies :600
Al heuet hare nv boy : M doe den
20 hʼen ierst vʼwies :
Trouwē en̄ mē hen blies :
 Daer si bi wordē moy :604
Doe wʼt hare edel co
 rē bies :
Es dit waer mʼtē soe ghies : Noch val
 lē si die vloy :
Die nt duchtē vʼnoy :608

33Lie
 ue iacop lieue mā :
V ridderscape segt mi
25dan :
E vā goedē dīgē : Segt hoe riddʼscap
 began :612
Laꝫ hē lerē dies nt can : E ghʼne īdē
 sin ōtfīgē :
E wanē dꝫ ōs qam die bā : E hoe
 ōs edelht ōtran :616
Ochte si noch iet sal cringē :


[125r] iiii
 31Merten wilen so waest goet :
Dat men nu bi wil-
  le doet :572
Dedemen al bi loye : Dies benic seker
  ende vroet :
Doe was trouwe ende oetmoet : Daer
  ic noch bi vervroye :576
Nu comt veele ende hare
5 broet :
Met eenre herder groter stoet : Ondanc
  hebse stroye :
Men wrijft saechte haren voet :580
 Men bringt hare iegen metter spoet :
Van coerne
  ende van hoye :
Die ons maken dese vloet : Ende
  veelen doen selc gemoet :584
Benemen die tornoye :
10Ende vererren gode sijn bloet :
Ende striken in de hel-
  sche gloet :
Jc segt u wel ghi moye :588 Ghi moet
 in sduuels coye :

32Iacob nv berecht mi dies :
 Du heefs des sins goeden kies :
Berecht mi
 na dat loy :592
Welc was eer nv besies : Liechstu
15mi soe bestu ries :
Riddere ochte tornoy : Mer-
  ten vrient wies vraechstu wies :596
Tornoy was
 eer daer vte wies :
Sekerlike dat oey : Dat seggic
 di bi sente andries :
Daer darcheit bi nam groet
 verlies :600
Al heuet hare nv boy : Maer doe den
20 heren ierst verwies :
Trouwen ende men hen in blies :
 Daer si bi worden moy :604
Doe wert hare edel co-
 ren bies :
Es dit waer merten soe ghies : Noch val-
 len si in die vloy :
Die niet en duchten vernoy :608

33Lie-
 ue iacop lieue man :
Van ridderscape segt mi
25dan :
Ende van goeden dingen : Segt hoe ridderscap
 began :612
Laet hem leren dies niet en can : Ende gherne inden
 sin ontfingen :
Ende wanen dat ons quam die ban : Ende hoe
 ons edelheit ontran :616
Ochte si noch iet sal cringen :


[125v]
 Mʼtē vriēt dij̄ vat es wan :
E du heefs een
 vast gespan :
Hoe mochtic dꝫ volbrīgē :620 Du
 ligs mi mꝫ vragene an :
Al waric wijs als
  sēte ian :
H mochte mi wel ōtlīgē : M om
5dꝫ ic u goets an :624
E u vriētscap ie gewan :
 So willic sōdʼ sīgē :
M hʼtē hier na ringen :


 34Mʼtē doe die edele god :628
Die hadde en̄ heeft
  al sij̄ gebod :
Na sij̄s hʼtē ghere : Sach dꝫ men
 scheleke lod :
So mīde hijt sōdʼ spot :632 D es ·i·
10sekʼ mere :
Doe hi gaf hē een hoge gebod : Twee
 sīne suetʼ dā een nod :
E scarper dan een
  spere :636
Deen was wijs dādʼ sot : Die hē hilt
 an dbeste lod :
Sij̄ sīne wordē clere : Die
 darcht coes moeste īt cod :640
Jn leidʼ duuele
15bod :
D ic mi af uʼvere : Hier ruer ic dē
 edelē pot :
D darcht iegē maect getrod :644
 Nu hort al hiʼ daffere :
Der edelheidē were :


 35Die de wijsht doe ōtfīgē :
Brachte god te
 hogē dīgē :648
Al bidē ierstē adame : Hi leʼde
20 hen lesē en̄ singē :
E hietse na die doget
 rīgē :
E werē arge scame :652 Die der arch
 heit wilde ōtspingē :
Hi qam wel te hogē dī
 gē :
E gewā edelē name : Die quade maec
  tē selc gedīgē :656
Oec wildē si die goede vʼdin-
25gē :
M hꝫ was ōtame : Doe gīc mē hen
 die wʼelt īgē :
Hare wet besettē mꝫ conī-
 gē :660
Menschē sōder blame : Daer die conī-
  ge nu af wrīgē :
E hen mettʼ archt min


[125v]
 Merten vrient dijn vat es wan :
Ende du heefs een
 vast gespan :
Hoe mochtic dat volbringen :620 Du
 ligs mi met vragene an :
Al waric wijs als
  sente ian :
Het mochte mi wel ontlingen : Maer om
5dat ic u goets an :624
Ende u vrientscap ie gewan :
 So willic sonder singen :
Met herten hier na ringen :


 34Merten doe die edele god :628
Die hadde ende heeft
  al sijn gebod :
Na sijns herten ghere : Sach dat men
 scheleke lod :
So minde hijt sonder spot :632 Dat es ·i·
10seker mere :
Doe hi gaf hem een hoge gebod : Twee
 sinne sueter dan een nod :
Ende scarper dan een
  spere :636
Deen was wijs dander sot : Die hem hilt
 an dbeste lod :
Sijn sinne worden clere : Die
 darcheit coes moeste int cod :640
Jn der leider duuele
15bod :
Daer ic mi af uervere : Hier ruer ic den
 edelen pot :
Daer darcheit iegen maect getrod :644
 Nu hort al hier daffere :
Der edelheiden were :


 35Die de wijsheit doe ontfingen :
Brachte god te
 hogen dingen :648
Al biden iersten adame : Hi leerde
20 hen lesen ende singen :
Ende hietse na die doget
 ringen :
Ende weren arge scame :652 Die der arch-
 heit wilde ontspringen :
Hi quam wel te hogen din-
 gen :
Ende gewan edelen name : Die quade maec-
  ten selc gedingen :656
Oec wilden si die goede verdrin-
25gen :
Maer het was ontame : Doe ginc men hen
 die werelt ingen :
Hare wet besetten met conin-
 gen :660
Menschen sonder blame : Daer die conin-
  ge nu af wringen :
Ende hen metter archeit min-


[126r] iiii
  gē : Dies ic mi vʼgame :664 Hoe ghʼne ict betʼ na
  me :

36Hier moechdi van rechte horē : Doe
 die conīge wordē geborē :
Berechtēse hare
  lāde :668
Jegē die gode haddē vʼsworē : E edelē
5name vʼlorē :
Dier noch es goede gewande :
 Die quade dadē menegē torē :672
Hen die ter
 doecht wordē geborē :
M stride en̄ mꝫ brande :
 M hadde noyt daʼ te voren :
Ja vā ridderē seg
 gē horē :676
Jn watʼe noch sande : Ridderscap
10dꝫ hoge corē :
Soude mꝫ rechte horē : Ten
 edelē gods bande :680
M gaf hen wapene swʼt
  en̄ sporē :
D scilt dꝫ siʼe mꝫ soudē vʼsmorē :
 Der edelheidē scande :
E wrekē gods ande :684


 37Het was sede doē te tide :
Dien mē vīc in
15enē stride :
Hi moeste eygē bliuē : Jc segt
  als die mi nt en vʼmide :688
Dies so plach mē wide
 en̄ side :
Dit dar ic wel bescriuen : Doe orloech
 demē mꝫ nide :
Menech wʼt daʼ doe ōblide :692 De
 māne mettē wiuē :
Orsse perde diere ge
20 smide :
Diere gewant en̄ edel side : Moeste de goede
 becliuē :696
O weerde god doꝫ op al wide : Uwe
 genadē dꝫ ic gebide :
Doeget en̄ sie bedriuē :
 Alsic die wʼelt dorelide :700
Sie ic menege val-
  sche pride :
Die edelheit ōtliuē : E des
25lants vʼdriuē :

38Hort ghi hʼen dits waer-
 hede :704
Eer mē den riddere riddʼ dede : Soe
 proefdemēne drien manierē :
Van sī
  ne en̄ van gheboertē mede :
Van


[126r] iiii
  gen : Dies ic mi vergrame :664 Hoe gherne ict beter na-
  me :

36Hier moechdi van rechte horen : Doe
 die coninge worden geboren :
Berechtense hare
  lande :668
Jegen die gode hadden versworen : Ende edelen
5name verloren :
Dier noch es goede gewande :
 Die quade daden menegen toren :672
Hen die ter
 doecht worden geboren :
Met stride ende met brande :
 Men hadde noyt daer te voren :
Ja van ridderen seg-
 gen horen :676
Jn watere noch in sande : Ridderscap
10dat hoge coren :
Soude met rechte horen : Ten
 edelen gods bande :680
Men gaf hen wapene swert
  ende sporen :
Den scilt dat siere met souden versmoren :
 Der edelheiden scande :
Ende wreken gods ande :684


 37Het was sede doen te tide :
Dien men vinc in
15enen stride :
Hi moeste eygen bliuen : Jc segt
  als die mi niet en vermide :688
Dies so plach men wide
 ende side :
Dit dar ic wel bescriuen : Doe orloech-
 demen met nide :
Menech wert daer doe onblide :692 De
 manne metten wiuen :
Orsse perde diere ge-
20 smide :
Diere gewant ende edel side : Moeste an de goede
 becliuen :696
O weerde god doet op al wide : Uwe
 genaden dat ic gebide :
Doeget ende sie bedriuen :
 Alsic die werelt dorelide :700
Sie ic menege val-
  sche pride :
Die edelheit ontliuen : Ende des
25lants verdriuen :

38Hort ghi heren dits waer-
 hede :704
Eer men den riddere ridder dede : Soe
 proefdemenne in drien manieren :
Van sin-
  ne ende van gheboerten mede :
Van


[126v]
 lichamē dats waʼhede :708 Daʼōme dedemē tornie
 ren :
Was een eygē halp geen bede :
 Noch sin noch vromechede :
Hine mochte
 hē nt vʼtieren :712
Al hadde hi sin en̄ edelhede
5Was hi fadde sij̄ lede :
Hi moeste dē name
 vierē :
Al hadde een cracht en̄ rijchede :716
 Was hi dwaes hine quā niet mede :
Jn rid
  derleke verfierē :
Jc segt bi des loys gele
 de :
Hadde een die drie hi wʼt op tstede :720
10Riddʼe gemaect goedertierē :
Jegen des
 dorpers versieren :

39Alsemē dese drie
  poente vant :
Ane dē mā wʼt hi becant :724
 Riddere gods name :
M dede hen swe
 rē en̄ geuen pāt :
Sinē god al metter hāt :
15Te scuwene alle blame :728
E te vʼhuedene
  sij̄s herē lāt :
Wedewē wesē watʼ sant :
 Bi lerē vā adame :
Men dede hē ane een
 diere gewant :732
Doe qam die conīc ache
 mant :
Hoe gerne ict dꝰ name : E se
20 gelde hem dan enē brāt :
Op sinē rechtē
 arm te hāt :736
D was hē wel bequame :
 En was saphier noch dyamāt :
Soe fij̄ soe
 fier bi sēte amant :
Deus hoe ics mi sca
 me :740

40Dꝫ ridders hen houden ontamen :
25Doe mochte geen ridder sij̄ :
Dat or
 cōdꝫ tloy en̄ tgedichte mij̄ :
Van lachtʼ
 liken sedē :744
Nu verkeret dats schij̄ :
 Dies comt dorperlike venij̄ :
Te


[126v]
 lichamen dats waerhede :708 Daeromme dedemen tornie-
 ren :
Was een eygen en halp geen bede :
 Noch sin noch vromechede :
Hine mochte
 hem niet vertieren :712
Al hadde hi sin ende edelhede :
5Was hi fadde in sijn lede :
Hi moeste den name
 vieren :
Al hadde een cracht ende rijchede :716
 Was hi dwaes hine quam niet mede :
Jn rid-
  derleke verfieren :
Jc segt bi des loys gele-
 de :
Hadde een die drie hi wert op tstede :720
10Riddere gemaect goedertieren :
Jegen des
 dorpers versieren :

39Alsemen dese drie
  poente vant :
Ane den man wert hi becant :724
 Riddere in gods name :
Men dede hen swe-
 ren ende geuen pant :
Sinen god al metter hant :
15Te scuwene alle blame :728
Ende te verhuedene
  sijns heren lant :
Wedewen wesen water sant :
 Bi leren van adame :
Men dede hem ane een
 diere gewant :732
Doe quam die coninc ache-
 mant :
Hoe gerne ict dus name : Ende se-
20 gelde hem dan enen brant :
Op sinen rechten
 arm te hant :736
Dat was hem wel bequame :
 En was saphier noch dyamant :
Soe fijn soe
 fier bi sente amant :
Deus hoe ics mi sca-
 me :740

40Dat ridders hen houden ontamen :
25Doe en mochte geen ridder sijn :
Dat or-
 condet tloy ende tgedichte mijn :
Van lachter-
 liken seden :744
Nu verkeret dats in schijn :
 Dies comt dorperlike venijn :
Te


[127r] iiii
 houe ōgebedē : Dit es ēmʼ waer mʼtij̄ :748 Tusschē
  see en̄ dē rij̄ :
Es touwe al af getredē : Die sa
 lege suekē harē fij̄ :
Dauōture scheerijt harē
  twij̄ :752
Op dē dach van heden : Mʼtē scuwe dꝫ val
5sche lijn :
Te minē wille en̄ nt gerijn : Houti
 binnē vredē :756
Mʼtē hout tgeloeue dij̄ : Om
 die gods hulde pij̄ :
Edelheit es ledē : Die wʼelt
 es al besnedē:760

41Iacob wetti wat mi doꝫ : Bei-
 de pine en̄ torē moꝫ :
Logenē vʼdagen : Om dꝫ
10mi doē die hʼen goꝫ :764
Al eest nt mettʼ spoꝫ : Ver
 swigic vele sagē :
Jc bē des sekʼ en̄ vroꝫ : Si erē
  nv vlen broed :768
Die valkē teerne plagē :
 Die goede liggē ōdʼ voꝫ :
Reynardie heeft al-
 dē spoꝫ :
E es vā goten magē :772 Nv es edelhei-
15dē hoed :
Gheworpē die seeusche vloꝫ : Dat
  mach ons wel meshagē :
Jc vruchte der valschʼ
 wʼelt woed :776
Sōdē brīgē swaʼ gemoꝫ : Doefht en̄
  plagē :
Wee hen diese cnagē :

42Iacop haddics
 vā u pāt :780
Jc soude gelouē altehāt : D du mi
20 heeft geradē :
Te makene rime sōdʼ bāt : Tge
 peis loept mi so hāt :784
Rouwe heeft mi vʼladē :
 Jc vīde watʼ en̄ op tsāt :
Menegē hʼe achemāt :
 Die al tect tē qade :788
Boerdē die sij̄ wel becāt : D
  met wīt mē diere gewāt :
Jn siese nt vʼsmaden :
25Jc sie ouʼ al dlāt :792
D hʼen toegē fellē tāt : E an
 die archt bladē :
Eest hʼe pape oft seriant : Jn al-
 des lāts ōmerant :796
Sie icse mede wadē : Mꝫ die
  wʼelt scadē :

43Mertē dies radic nt : D gi ane


[127r] iiii
 houe ongebeden : Dit es emmer waer mertijn :748 Tusschen
 der see ende den rijn :
Es trouwe al af getreden : Die sa-
 lege sueken haren fijn :
Dauonture scheerijt haren
  twijn :752
Op den dach van heden : Merten scuwe dat val-
5sche lijn :
Te minen wille ende niet gerijn : Houti
 binnen vreden :756
Merten hout tgeloeue dijn : Om
 die gods hulde pijn :
Edelheit es leden : Die werelt
 es al besneden:760

41Iacob wetti wat mi doet : Bei-
 de pine ende toren moet :
Logenen verdragen : Om dat
10mi doen die heren goet :764
Al en eest niet metter spoet : Ver-
 swigic vele sagen :
Jc ben des seker ende vroet : Si eren
  nv der vlen broed :768
Die valken teerne plagen :
 Die goede liggen onder voet :
Reynardie heeft al-
 den spoet :
Ende es van groten magen :772 Nv es der edelhei-
15den hoed :
Gheworpen in die seeusche vloet : Dat
  mach ons wel meshagen :
Jc vruchte der valscher
 werelt woed :776
Sonden bringen swaer gemoet : Droefheit ende
  plagen :
Wee hen diese cnagen :

42Iacop haddics
 van u pant :780
Jc soude gelouen altehant : Dat du mi
20 heeft geraden :
Te makene rime sonder bant : Tge-
 peis loept mi so ter hant :784
Rouwe heeft mi verladen :
 Jc vinde in water ende op tsant :
Menegen here achemant :
 Die al trect ten quade :788
Boerden die sijn wel becant : Daer
  met wint men diere gewant :
Jn siese niet versmaden :
25Jc sie ouer al in dlant :792
Den heren toegen fellen tant : Ende an
 die archeit bladen :
Eest here pape oft seriant : Jn al-
 des lants ommerant :796
Sie icse mede waden : Met die
 der werelt scaden :

43Merten dies en radic niet : Dat gi ane


[127v]
 die bordene tiet :800 Trect altoes tē bestē : Archt
 scuwet en̄ vliet :
Peist dꝫ hoge geniet : Te
 comene tē lestē :804
Al doē di herē nv vʼdriet :
 H es menegē mā gesciet :
Ghi selt ane go
5de vestē :
Verdaecht altoes dꝫ boese diet :808 Vʼ
 geeft hē die u ie vʼriet :
H qam wt qadē nestē :
 Lieue mʼtē dꝫ vorsiet :
Sondē brīgē swaʼ ge
  niet :812
Dies seldi u bewestē : Hi sal noch val
 lē dē vliet :
Wie dꝫ andʼen noyt vʼriet :
10Die duuele selēse bestē :816
M harre spisen
  mestē :

44Edel iacob gi segt waer : M mij̄
  te es mi soe swaʼ :
Om dꝫ ic bē arm vā goede :820
 De hʼen tockē mi bat naʼ :
E eerdē mi al op
 pēbaer :
E hietē mi die vroede : Doe mijn
15stuckē warē claer :824
E ic hen diēde hier en̄
  daʼ :
Nu benic vtē spoede : Jc soeke trouwe
  weet waer :
Jn canre vindē nt een haʼ :828 Jc
 ligge ōder die roede :
Ranspoꝫ rouwe en̄ vaʼ :
 Sij̄ mij̄s wordē gewaʼ :
E vīdē mi sondʼ hoede :832
20Jc en̄ vʼlies wi sij̄ een paʼ :
Ranspoꝫ tect ōs in
 sinē caer :
Hoe cleene ics mi vʼmoede : Ghe
  lucs vā selkē broede :836

45Berecht mi iacob
 re dīge :
Waʼōme die conīge : Tornierē nt en
  mogē :
En make mi geen gesprīge :840 Berecht
25mi sōdʼlīge :
H sal mi vʼhogē : Mʼtē ghi wilt
 vʼre en̄ inge :
Vagē mi die u nt dwīge :844 Des
 hebdi oyt geplogē :
En helpt nt dꝫ ict u linge :
 Conīge maectē dꝫ gedīge :
M hꝫ es nv bedogē :848


[127v]
 die bordene tiet :800 Trect altoes ten besten : Archeit
 scuwet ende vliet :
Peist om dat hoge geniet : Te
 comene ten lesten :804
Al doen di heren nv verdriet :
 Het es menegen man gesciet :
Ghi selt ane go-
5de vesten :
Verdraecht altoes dat boese diet :808 Ver-
 geeft hem die u ie verriet :
Het quam wt quaden nesten :
 Lieue merten dat vorsiet :
Sonden bringen swaer ge-
  niet :812
Dies seldi u bewesten : Hi sal noch val-
 len in den vliet :
Wie dat anderen noyt verriet :
10Die duuele selense besten :816
Met harre spisen
  mesten :

44Edel iacob gi segt waer : Maer mijn her-
  te es mi soe swaer :
Om dat ic ben arm van goede :820
 De heren trocken mi bat naer :
Ende eerden mi al op-
 penbaer :
Ende hieten mi die vroede : Doe mijn
15stucken waren claer :824
Ende ic hen diende hier ende
  daer :
Nu benic vten spoede : Jc soeke trouwe
 in weet waer :
Jn canre vinden niet een haer :828 Jc
 ligge onder die roede :
Ranspoet rouwe ende vaer :
 Sijn mijns worden gewaer :
Ende vinden mi sonder hoede :832
20Jc ende verlies wi sijn een paer :
Ranspoet trect ons in
 sinen caer :
Hoe cleene ics mi vermoede : Ghe-
  lucs van selken broede :836

45Berecht mi iacob der-
 re dinge :
Waeromme die coninge : Tornieren niet en
  mogen :
En make mi geen gespringe :840 Berecht
25mi sonderlinge :
Het sal mi verhogen : Merten ghi wilt
 verre ende inge :
Vragen mi die u niet en dwinge :844 Des
 hebdi oyt geplogen :
En helpt niet dat ict u linge :
 Coninge maecten dat gedinge :
Maer het es nv bedrogen :848


[128r] iiii
 Jc die mi mꝫ u mīge :
Vʼhuedt dꝫ ic u nt dinge :
 Houdt u waert ongelogē :
Hort mertē hoe
 ict volbrīge :852
Dedele wapene de stalē ringe :
 Gauē conīge vʼmogē :
Grauē en̄ hertogen :


546Conīge dadē ierst tornierē :856
Houē eerē
 en̄ iostierē :
E vōdē riddʼs name : Jc moꝫ
 u al dore visierē :
Jc doꝫ gerne manierē :860
 D u si beqame :
Waer di voet gi soudt vʼfierē :
 Op dit edel ordinierē :
D ic soe sʼe na rame :864
10Huedt u en̄ sijt goedʼtierē :
D u die dorpers
 nt vʼscierē :
Scuwet alle blame : Ghi selt
  vastē en̄ vierē :868
Si di quaꝫ gi selt vʼtieren :
 D leerde god adame :
Wine slachtē nt der
 mierē :
Wi slechtē bat dē boesē dierē :872 Wi
15hebbē alle lame :
Hoe sere ics mi scame :


 47In diaer ōs hʼen dats waʼ :
Een min dan
 dertiēhōdʼt iaer :876
Wert dese rime vōden :
 V enen die wel menegē vaer :
Doechde stil
 le en̄ oppēbaʼ :
Met valschē orcondē :880 Hʼen wa
20rē hē te swaʼ :
Ōme dꝫ hi dicwile wʼt gewaʼ :
 Harre quader sonden :
E hise spaerde nt
 een haʼ :884
Hine uʼweet hen hier en̄ daer : Te
 wel menegē stōdē :
Gherechtecht sal makē
  maʼ :
Wie dōckʼ es en̄ claʼ :888 E die valsche wō
25dē :
Die hʼen mesdoē mʼtē . spaer : En valle nt
  harē caer :
Latet dē genē grondē :892 Diē de
 dinc gemonden ∴892

Nota : Hier es tfierde
 mʼtēs boec vte . dꝫ in heeft ·xlvii· clauselē en̄
 elke vā ·XIX· vʼsen


[128r] iiii
 Jc die mi met u minge :
Verhuedt dat ic u niet en dringe :
 Houdt u waert ongelogen :
Hort merten hoe
 ict volbringe :852
Dedele wapene de stalen ringe :
 Gauen coninge vermogen :
Grauen ende hertogen :


546Coninge daden ierst tornieren :856
Houen eeren
 ende iostieren :
Ende vonden ridders name : Jc moet
 u al dore visieren :
Jc doet gerne in manieren :860
 Dat u si bequame :
Waer di vroet gi soudt verfieren :
 Op dit edel ordinieren :
Daer ic soe sere na rame :864
10Huedt u ende sijt goedertieren :
Dat u die dorpers
 niet en verscieren :
Scuwet alle blame : Ghi selt
  vasten ende vieren :868
Si di quaet gi selt vertieren :
 Dat leerde god adame :
Wine slachten niet der
 mieren :
Wi slechten bat den boesen dieren :872 Wi
15hebben alle lame :
Hoe sere ics mi scame :


 47In diaer ons heren dats waer :
Een min dan
 dertienhondert iaer :876
Wert dese rime vonden :
 Van enen die wel menegen vaer :
Doechde stil-
 le ende oppenbaer :
Met valschen orconden :880 Heren wa-
20ren hem te swaer :
Omme dat hi dicwile wert gewaer :
 Harre quader sonden :
Ende hise en spaerde niet
 een haer :884
Hine uerweet hen hier ende daer : Te
 wel menegen stonden :
Gherechtecheit sal maken
  maer :
Wie doncker es ende claer :888 Ende die valsche won-
25den :
Die heren mesdoen merten . spaer : En valle niet
 in haren caer :
Latet den genen gronden :892 Dien de
 dinc gemonden ∴892

Nota : Hier es tfierde
 mertens boec vte . dat in heeft ·xlvii· clauselen ende
 elke van ·XIX· versen